Αν ζείτε με σακχαρώδη διαβήτη, μπορείτε να απολαύσετε το γιορτινό τραπέζι αρκεί να έχετε ένα απλό σχέδιο: να μην πηγαίνετε νηστικοί, να στήνετε ένα ισορροπημένο πιάτο με σαλάτα, πρωτεΐνη και υδατάνθρακα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, να περιορίζετε γλυκά και αλκοόλ και να ελέγχετε τακτικά το σάκχαρό σας, προσαρμόζοντας σωστά την αγωγή σας σε συνεργασία με τον γιατρό σας.
Μπορώ τελικά να φάω «από όλα»;
Ναι, το γιορτινό τραπέζι και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορούν να συνυπάρξουν, αρκεί να φύγει η λογική «ή τα τρώω όλα ή δεν αγγίζω τίποτα». Την περίοδο των γιορτών πολλοί άνθρωποι παίρνουν βάρος και βλέπουν το σάκχαρό τους να ανεβαίνει πιο συχνά, κυρίως λόγω μεγάλων μερίδων, γλυκών και αλκοόλ. Ο στόχος σας δεν είναι η στέρηση, αλλά να δοκιμάσετε μικρές ποσότητες από αυτά που αγαπάτε, χωρίς να χάσετε τον έλεγχο.
Αν έχετε μπροστά σας γεμιστό κρέας, πατάτες, πίτες, τυριά και σαλάτες, ξεκινήστε με το πιάτο σας γεμάτο κυρίως με σαλάτα και άπαχη πρωτεΐνη και αφήστε ένα μικρό χώρο για τον υδατάνθρακα και, αργότερα, για ένα γλυκό. Αυτή η λογική «δοκιμάζω λίγο από όλα, όχι πολύ από όλα» είναι βασική σύσταση και σε εξειδικευμένα άρθρα για διαβήτη και γιορτές.
Πώς στήνω σωστά το πιάτο μου στο γιορτινό τραπέζι;
Σκεφτείτε το πιάτο σας σαν «χάρτη» που σας κρατά σε ισορροπία. Ένας πρακτικός τρόπος είναι:
- Μισό πιάτο σαλάτα ή λαχανικά (ωμά ή βραστά, με λίγο ελαιόλαδο)
- Ένα τέταρτο άπαχη πρωτεΐνη, όπως γαλοπούλα, κοτόπουλο χωρίς πέτσα ή άπαχο χοιρινό
- Ένα τέταρτο υδατάνθρακας χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως καστανό ρύζι, ψωμί ολικής άλεσης ή μικρή μερίδα πατάτας φούρνου
Πριν γεμίσετε το πιάτο, πιείτε ένα ποτήρι νερό και ξεκινήστε τρώγοντας πρώτα τη σαλάτα. Οι φυτικές ίνες βοηθούν να χορτάσετε και να αποφύγετε απότομες αυξήσεις στο σάκχαρο, κάτι που προτείνεται συστηματικά σε οδηγούς για σακχαρώδη διαβήτη και γιορτινό τραπέζι. Προσπαθήστε επίσης να τρώτε αργά και να μην ξαναγεμίζετε το πιάτο.
Αν κάνετε ενέσεις ινσουλίνης, υπολογίστε τον υδατάνθρακα που ταιριάζει στις μονάδες σας και συζητήστε με τον διαβητολόγο σας πριν τις γιορτές για τυχόν προσαρμογές δόσεων.
Γλυκά, μελομακάρονα και βασιλόπιτα: τι ισχύει;
Τα χριστουγεννιάτικα γλυκά δεν είναι «απαγορευμένα», αλλά σίγουρα δεν είναι για κάθε μέρα όλη την περίοδο των γιορτών. Στόχος είναι να τα περιορίσετε σε λίγες ημέρες και σε μικρές μερίδες, κάτι που τονίζουν και οι περισσότερες ελληνικές οδηγίες για διαβήτη στις γιορτές.
Μερικές πρακτικές οδηγίες:
- Επιλέξτε 1 γλυκό τη φορά, όχι «λίγο από όλα» στο ίδιο απόγευμα
- Προτιμήστε να φάτε το γλυκό σας μαζί με το γεύμα και όχι μόνο του, ώστε να ανέβει πιο ήπια το σάκχαρο
- Μείνετε σε μισό ή ένα μελομακάρονο ή κουραμπιέ, ή ένα πολύ μικρό κομμάτι βασιλόπιτα
- Αν κάνετε ινσουλίνη ή αγωγή που μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία, συζητήστε εκ των προτέρων με τον γιατρό σας πώς θα καλύψετε τα επιπλέον γραμμάρια υδατανθράκων
Το πρόβλημα συνήθως δεν είναι ένα μικρό κομμάτι γλυκό στην Πρωτοχρονιά, αλλά η καθημερινή κατανάλωση γλυκών για δύο εβδομάδες που μπορεί να απορρυθμίσει σημαντικά το σάκχαρο.
Αλκοόλ και αναψυκτικά: πόσο είναι ασφαλές;
Το αλκοόλ θέλει ιδιαίτερη προσοχή, ειδικά αν λαμβάνετε ινσουλίνη ή συγκεκριμένα αντιδιαβητικά φάρμακα, γιατί μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία. Σε γενικές γραμμές:
- Περιοριστείτε περίπου σε 1 ποτήρι κρασί για τις γυναίκες και μέχρι 2 για τους άνδρες
- Πίνετε πάντα αλκοόλ μαζί με φαγητό, ποτέ με άδειο στομάχι
- Εναλλάσσετε κάθε ποτό με ένα ποτήρι νερό ή σόδα
- Αποφύγετε τα γλυκά κοκτέιλ, λικέρ και αναψυκτικά με ζάχαρη, προτιμήστε σόδα ή light αναψυκτικά
Αν νιώσετε ζάλη, έντονη πείνα, τρέμουλο ή ιδρώτα, ελέγξτε άμεσα το σάκχαρό σας, γιατί μπορεί να πρόκειται για υπογλυκαιμία.
Πρακτικά tips για σταθερό σάκχαρο στις γιορτές
Πέρα από το ίδιο το γεύμα, μερικές απλές συνήθειες κάνουν μεγάλη διαφορά:
- Μην παραλείπετε γεύματα για να «κρατήσετε» θερμίδες για το βράδυ. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας και οδηγεί σε υπερφαγία.
- Κρατήστε τα συνήθη μικρά, τακτικά γεύματά σας και εντάξτε το γιορτινό τραπέζι στο ημερήσιο πλάνο.
- Κάντε ένα δεκάλεπτο περπάτημα μετά το μεγάλο γεύμα, βοηθά να πέσει πιο ομαλά το σάκχαρο.
- Ελέγξτε το σάκχαρό σας πριν και 2 ώρες μετά το γεύμα, ώστε να γνωρίζετε πώς αντιδρά ο οργανισμός σας.
- Έχετε πάντα μαζί σας τα απαραίτητα για υπογλυκαιμία (χυμό, δισκία γλυκόζης, καραμέλες).
Πότε πρέπει να μιλήσω με τον γιατρό μου;
Αν παρατηρείτε επαναλαμβανόμενες πολύ υψηλές τιμές σακχάρου, συχνές υπογλυκαιμίες ή αν νιώθετε έντονη κόπωση, δίψα, συχνοουρία ή θολή όραση, χρειάζεται άμεση επικοινωνία με τον διαβητολόγο σας.
Συμπέρασμα
Το γιορτινό τραπέζι με σακχαρώδη διαβήτη δεν χρειάζεται να είναι πηγή φόβου. Με σωστό σχεδιασμό, ισορροπημένο πιάτο, μέτρο στα γλυκά και στο αλκοόλ, τακτικές μετρήσεις και καλή συνεργασία με τον γιατρό σας, μπορείτε να περάσετε όμορφες γιορτές, κρατώντας το σάκχαρο και την υγεία σας σε καλό δρόμο. Αν χρειάζεστε εξατομικευμένες οδηγίες για το δικό σας γιορτινό πλάνο, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού στο ιατρείο της Δρ. Ανδριάνας Μάρη στα Μελίσσια.
